Zespół suchego oka to przewlekłe zapalenie spojówek i rogówki, wynikające z niedostatecznego wydzielania lub nieprawidłowego składu łez. Zaburzenia składu łez mogą występować samoistnie lub równocześnie ze zmniejszonym wydzielaniem płynu łzowego.

Czynniki te wywołują wrażenie obecności ciała obcego pod powiekami i uczucie nadmiernej suchości narządu wzroku. Dodatkowo pojawia się pieczenie, światłowstręt, nadmierne łzawienie, zmęczenie i ból oczu. W skrajnych przypadkach dochodzi do tego świąd, obrzęk i strupki na powiekach. Te przykre dolegliwości są szczególnie uciążliwe w czasie czytania, oglądania telewizji czy podczas  korzystania z komputera w pracy i w domu. W niekorzystnych warunkach otoczenia, np. w pomieszczeniach o suchym powietrzu (klimatyzowanym, ogrzewanym), na słońcu i wietrze, w zadymionych pomieszczeniach, objawy te nasilają się jeszcze bardziej.

Przyczyn zespołu suchego oka jest wiele. Do najpopularniejszych zaliczamy:

- wiek, ponieważ w miarę upływu lat, fizjologicznie dochodzi do zmniejszenia produkcji łez;
- przewlekłe stosowanie preparatów do oczu zawierających konserwanty (krople w leczeniu jaskry) oraz noszenie soczewek kontaktowych;
- zaburzenia funkcji gruczołów łojowych Meiboma, prowadzącedo przewlekłego zapalenia brzegów powiek.

Schorzenie to mogą wywoływać również niektóre leki, stosowane np. w nadciśnieniu tętniczym, cukrzycy, alergiach, chorobie reumatoidalnej, chorobach skóry - np. trądziku, zaburzeniach hormonalnych.

Leczenie zespołu suchego oka polega na przywróceniu wilgoci i złagodzeniu obecnych podrażnień. Stosuje się preparaty nawilżające, odżywiające i chroniące powierzchnię gałki ocznej, które mają zastąpić łzy. W składzie kropli najczęściej znajdziemy kwas hialuronowy, kwas poliakrylowy, hypromelozę lub karbomer, które oprócz doskonałego działania nawilżającego, charakteryzują się różną lepkością. Wśród składników o działaniu kojącym najczęściej występuje ekstrakt świetlika, nagietka lekarskiego lub dekspantenol.

Dobór odpowiedniego preparatu zależy od stopnia nasilenia dolegliwości. Jeżeli objawy pojawiają się sporadycznie, np. podczas długotrwałej pracy przed komputerem, wystarczą podstawowe krople nawilżające, o niskiej lub średniej lepkości. Jeżeli natomiast problem pojawia się częściej i jest wyjątkowo dokuczliwy, warto zastosować krople lub żele o zwiększonej lepkości, które na długo pozostają na powierzchni gałki ocznej. Osoby ze skłonnością do alergii lub noszące soczewki kontaktowe powinny zwrócić szczególną uwagę na obecność w tych preparatach substancji konserwujących. Mogą one bowiem wywoływać odczyny alergiczne lub też niekorzystną reakcję z materiałem budującym soczewkę. Z całej gamy preparatów nawilżających można wybrać krople pozbawione substancji konserwujących, występujące w pojedynczych dawkach, tak zwanych minimsach, lub też takie, których dłuższa trwałość jest uzyskiwana innymi metodami, niż przez użycie konserwantów. Do tych ostatnich należą specjalne preparaty zawierające hermetyczne systemy dozujące, które nie wpuszczają zanieczyszczeń do wnętrza (systemy ABAK lub COMOD). Dzięki temu mają one znacznie dłuższy okres przydatności niż tradycyjne preparaty (nawet kilka miesięcy po otwarciu).

Krople nawilżające stosuje się od 3 do 4 razy dziennie, a w razie konieczności nawet częściej. W przypadku używania innych leków w postaci kropli do oczu należy pamiętać, aby aplikować je oddzielnie, z co najmniej 10 minutową przerwą. Krople nawilżające ponadto stosuje się jako ostatnie, aby nie wypłukać z worka spojówkowego pozostałych leków.

Dodatkowo wskazane jest wspieranie terapii odpowiednią profilaktyką. Przede wszystkim należy unikać zadymionych pomieszczeń i wypijać co najmniej dwa litry wody dziennie. Jeśli problem utrzymuje się kilka tygodni i samodzielna terapia nie daje efektów, warto udać się do okulisty.

Autor: mgr farm. Aleksandra Rak