Białka stanowią bardzo ważną grupę składników odżywczych. W uproszczeniu można stwierdzić, że cali zbudowani jesteśmy z białek. Poza tym pełnią one także funkcje regulujące w organizmie np. stabilizują działanie układu hormonalnego. Przede wszystkim są też niezbędnym składnikiem pokarmowym. 1 gram białka dostarcza nam 4 kcal.

Ludzki organizm jest w stanie sam zsyntetyzować sobie część aminokwasów. Aminokwasy te nazywamy endogennymi. Należą do nich: alanina, glicyna, prolina, histydyna, arginina, kwas asparaginowy oraz kwas glutaminowy. Aminokwasy, których nie jesteśmy w stanie sami wytworzyć to aminokwasy egzogenne. Muszę one być dostarczone do organizmu wraz z pożywieniem. Należą do nich: treonina, tryptofan, fenyloalanina, lizyna, leucyna, izoleucyna, metionina i walina.

Białko które w swoim składzie zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne nazywane jest białkiem pełnowartościowym. Jeżeli brakuje chociażby jednego aminokwasu egzogennego, białko jest niepełnowartościowe. Doskonałym źródłem białka pełnowartościowego jest mięso. Dlatego dieta wegetariańska nie jest w stanie w pełni pokryć zapotrzebowania na aminokwasy, ponieważ warzywa są źródłem głównie białka niepełnowartościowego.

Białka, ze względu na swoją skomplikowaną budowę są długo trawione, dzięki czemu czujemy się syci, a nasz organizm musi się porządnie namęczyć aby je całkowicie przetrawić. Właśnie dlatego pojawiła się hipoteza, iż zwiększenie spożycia białka sprzyja odchudzaniu. Owszem, jedząc więcej białka możemy zgubić kilka zbędnych kilogramów, aczkolwiek nadmiar białka w diecie nie jest wskazany! Obciąża ono bowiem nerki i wątrobę, co może prowadzić do poważnych uszkodzeń!

Do źródeł białka w pożywieniu należą:

• mięso

• nabiał

• rośliny strączkowe

• ryby

• orzechy

• zboża.

Podobnie jak węglowodany i tłuszcze, białka są niezbędnym składnikiem pokarmowym, nie da się bez nich żyć. Nie należy z nich ani rezygnować ani zwiększać ich spożycia. Optymalna dzienna porcja białka dla dorosłego człowieka to 0,75g/kg masy ciała.

Autor: Katarzyna Sawczyk