Do czynników ryzyka rozwoju łagodnego przerostu stercza zaliczamy: wiek, nieprawidłowe odżywianie, siedzący tryb życia i palenie papierosów. Dbając o zdrową dietę i aktywny tryb życia można opóźnić rozwój tego schorzenia. Szczególnie cenne są produkty zawierające selen i cynk -  pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania gruczołu krokowego. Cynk można znaleźć w otrębach pszennych, pestkach dyni, żółtym serze i ziarnkach sezamu. Selen natomiast w rybach, produktach mlecznych, owocach, warzywach i ziarnach. Zaleca się także częste spożywanie owoców morza, przetworów pomidorowych, pieczywa pełnoziarnistego i roślin strączkowych. Unikać należy przede wszystkim czekolady, kawy, napojów z kofeiną i ostrych przypraw. 

Dodatkowo warto sięgnąć po specjalne preparaty, które łagodzą dolegliwości związane z rozrostem  prostaty. Powinny one zawierać ekstrakty z nasion dyni, palmy sabalowej, korzenia pokrzywy, wierzbownicy lekarskiej oraz dodatkowe witaminy i składniki mineralne (zwłaszcza witamina E, cynk). 

Większość objawów łagodnego rozrostu  prostaty  można zmniejszyć poprzez odpowiednie leczenie farmakologiczne. Stosuje się je w początkowym stadium choroby oraz u mężczyzn, którzy nie zgadzają się na chirurgiczne leczenie. Stosowanie leków łagodzi lub całkowicie likwiduje dolegliwości. 

Obecnie stosuje się dwie główne grupy leków: blokery receptora alfa-adrenergicznego oraz inhibitory 5-alfa-reduktazy, które zalecane są w monoterapii lub w leczeniu skojarzonym

Leczenie alfa-blokerami opiera się na hipotezie, że dolegliwości w przebiegu rozrostu stercza są częściowo spowodowane przez skurcze mięśni gładkich narządu  wywołane za pośrednictwem receptorów alfa-adrenergicznych. Prowadzi to do zwężenia światła cewki moczowej i opisanych problemów z mikcją. Blokery tego receptora, np. doksazosyna, tamsulozyna, alfuzosyna i terazosyna hamują to działanie i w ten sposób znoszą uciążliwe objawy. Działania niepożądane to głównie opisywane w trakcie leczenia alfa-blokerami: hipotonia ortostatyczna - gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego krwi po zmianie pozycji z lezącej na stojącą, zawroty głowy, zmęczenie, zaburzenia wytrysku i obrzęk błony śluzowej jamy nosowej.

Chorym z objawowym powiększeniem gruczołu krokowego, u których dolegliwości nie są dokuczliwe, można zaproponować leczenie inhibitorem 5-alfa-reduktazy -finasterydem i dutasterydem -  aby zapobiec progresji choroby. Stosowanie finasterydu przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia ostrego zatrzymania moczu i konieczności operacyjnego leczenia. Inhibitory 5-alfa-reduktazy stanowią jedyną dotychczas metodę hormonalnego leczenia przerostu gruczołu krokowego, która jest zarówno skuteczna, jak i bezpieczna.  Doniesienia o występowaniu działań niepożądanych dotyczą głównie zaburzeń seksualnych w postaci osłabienia popędu płciowego, zaburzeń ejakulacji i wzwodu.

Badania wskazują, że leczenie skojarzone wydaje się skuteczniejsze pod względem łagodzenia objawów i zapobiegania postępowi choroby niż monoterapia. Co więcej, dołączenie inhibitora 5-alfa-reduktazy do alfa-blokera znacząco zmniejsza odległe ryzyko wystąpienia ostrego zatrzymania moczu i konieczności operacyjnego leczenia chorych. Efekty niepożądane leczenia skojarzonego wynikają z działań niepożądanych alfa-blokerów i inhibitorów 5-alfa-reduktazy. 

Gdy zmiany są bardzo zaawansowane, konieczna jest jednak interwencja chirurgiczna. 

Autor: mgr farm. Aleksandra Rak