Pełny cykl snu składa się z pięciu faz. W pierwszej z nich zapadamy w lekki sen, podczas którego zmniejsza się napięcie mięśniowe i pojawiają się okresowe skurcze mięśni. W kolejnym etapie spowolnieniu tempa oddechu towarzyszy obniżenie temperatury ciała. W fazie trzeciej zapadamy w głęboki sen, który w kolejnej fazie przechodzi w stadium bardzo głębokiego. Ostatnia etap zwany jest fazą REM i towarzyszą mu tzw. szybkie ruchy gałek ocznych (ang. „rapid eye movement”). To właśnie ostatnia faza cyklu, w jakim znajduje się nasz mózg w trakcie nocy, odpowiedzialna jest za sny. Faza REM trwa tym dłużej, im dłużej śpimy. Z tego wniosek, że najwięcej śniliśmy będąc w życiu płodowym.

Obecnie wielu badaczy uważa, że sny uosabiają nasze ukryte pragnienia. Jak zatem wyjaśnić koszmary, które często miewamy? Okazuje się, że negatywne stany emocjonalne występują w snach o wiele częściej niż pozytywne. Odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponosi część naszego mózgu zwana ciałem migdałowatym. Ten fragment struktury mózgu reaguje o wiele silniej na sytuacje, gdy odczuwamy negatywne emocje, niż, gdy jesteśmy szczęśliwi.

W snach często odtwarzamy wydarzenia, które miały miejsce w ciągu dnia. Niewiele z nich jest jednak wiernymi kopiami tego, co rzeczywiście wydarzyło się w naszym życiu. Często są to fragmenty wspomnień albo wizerunki ludzi, których spotkaliśmy przelotem na ulicy, które łączą się w osobliwe sceny niemające nic wspólnego z rzeczywistością. Czy można więc zdecydowanie stwierdzić, że fragmentaryczne obrazy poskładane z realnych, ale często też z zupełnie przypadkowych zdarzeń, które utkwiły w naszej pamięci w postaci snów mają faktycznie jakieś głębsze znaczenie?

Pewne jest to, że każdy z nas chciałby, aby miłe odczucia powstałe w wyniku przyjemnego snu pozostały z nim jak najdłużej. Po przebudzeniu, treść snu przechowywana jest w pamięci krótkotrwałej, której ograniczona pojemność nie pozwala na zbyt długie magazynowanie wspomnień. Stare przekazy są bardzo szybko zastępowane przez nowe. Dlatego zaraz po przebudzeniu warto jeszcze raz powtórzyć w pamięci treść snu, zanim nowe wrażenia zmysłowe zatrą na zawsze jego ślady w naszej pamięci.