1. Czym jest trądzik i kogo dotyczy?
Trądzik zwykły jest przewlekłą chorobą skóry, której początek występuje w wieku pokwitania, kiedy pod wpływem zmian hormonalnych dochodzi do nadmiernego pobudzenia czynności gruczołów łojowych i łojotoku. Objawy schorzenia występują nawet u 80% populacji, przez co stanowi on jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji dermatologicznych. Częstość występowania jest podobna u obu płci, jednak cięższy przebieg notuje się u mężczyzn. W ostatnim okresie obserwuje się obniżenie wieku rozwoju objawów. U 20% pacjentów z trądzikiem zwykłym zmiany skórne mogą być obecne po 25 roku życia i utrzymywać się do czwartej - piątek dekady życia, nosząc nazwę trądziku dorosłych.

2. Co jest przyczyną trądziku?
Rozwój trądziku uwarunkowany jest współwystępowaniem wielu czynników: łojotoku, nadmiernego rogowacenia mieszków włosowych, zasiedlenia skóry przez bakterie Propionibacterium acnes oraz rozwoju odczynu zapalnego. W patogenezie schorzenia bardzo dużą rolę odgrywa nasilenie wydzielania łoju, obserwowane szczególnie często w okresie pokwitania, co bezpośrednio związane jest z przemianami w układzie hormonalnym i nasileniem aktywności hormonów płciowych oraz nadnerczowych.

3. Czy każdy trądzik jest taki sam?
Nie, wyróżnia się różne postaci trądziku: trądzik zaskórnikowy,  grudkowo - krostkowy, ropowiczy, bliznowaciejący, a także rzadsze postaci - trądzik piorunujący, trądzik odwrócony. Najczęściej zmiany chorobowe lokalizują się na twarzy, plecach, rzadziej klatce piersiowej.

4. W jaki sposób choroba ta powinna być leczona?
Postępowanie terapeutyczne w trądziku zwykłym ma charakter wielokierunkowy. Podstawą leczenia są leki miejscowe, dzięki którym objawy udaje się kontrolować u ponad połowy pacjentów. Do najczęściej stosowanych substancji należą retinoidy - tretynoina, izotretynoina, adapalen i tazaroten, cechujące się zróżnicowanym potencjałem działania przeciwzaskórnikowego. Właściwości przeciwzaskórnikowe i bakteriobójcze posiada także często stosowany nadtlenek benzoilu. Aplikowany na skórę równolegle z antybiotykami zmniejsza zasiedlenie skóry przez bakterie, jednocześnie ograniczając ryzyko wytworzenia oporności na antybiotyki. W terapii miejscowej ważną rolę odgrywają preparaty kwasu azelainowego, działające komedolitycznie (rozpuszczanie zaskórników) i przeciwbakteryjnie oraz zmniejszające ryzyko przebarwień pozapalnych.

5. Czy wystarczą same leki?
Ważną rolę w prawidłowo prowadzonej terapii trądziku odgrywa właściwa pielęgnacja skóry. W wielu przypadkach, szczególnie u osób z postacią niezapalną trądziku, stosowanie odpowiednich preparatów kosmetycznych przeznaczonych dla skóry łojotokowej i trądzikowej umożliwia kontrolę przebiegu choroby. W innych stanowi nieodzowne uzupełnienie terapii dermatologicznej, zapewniając prawidłowe oczyszczenie skóry, tonizowanie, regulację wydzielania sebum, jak również łagodzenie podrażnień związanych z agresywnym leczeniem przeciwtrądzikowym.

6. Jakich kosmetyków należy używać do pielęgnacji skóry trądzikowej?
Kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry objętej trądzikiem nie mogą zawierać substancji nasilających powstawanie zaskórników oraz zmian zapalnych. Z uwagi na towarzyszące trądzikowi uszkodzenie bariery naskórkowej, preparaty te muszą spełniać wymagania skóry wrażliwej. Ich delikatne składniki nie wywołują podrażnień ani alergii kontaktowej. Ponadto powinny poprawiać wygląd skóry powodując efekt matujący, zmniejszanie łojotoku, zwężanie porów, jak również zapewniając właściwy kamuflaż zmian zapalnych.

Autor: mgr farm. Aleksandra Rak