Serce stale tłoczy krew do wszystkich naczyń krwionośnych, zaopatrując tkanki i narządy w tlen i substancje odżywcze. Ciśnienie, jakie krew wywiera na ściany tętnic, nazywamy ciśnieniem tętniczym krwi. U osoby zdrowej regulowane jest ono przez ośrodki w mózgu i zależy od zapotrzebowania tkanek na tlen. W ciągu doby ulega naturalnym wahaniom, gdyż np. w czasie snu organizm nie potrzebuje dużo tlenu. Odwrotnie  jest podczas wysiłku fizycznego. Natomiast stale podwyższone ciśnienie krwi jest stanem patologicznym i wymaga jak najszybszego wdrożenia postępowania terapeutycznego.

Nadciśnienie tętnicze początkowo może przebiegać bezobjawowo. W tym czasie wszystkie narządy organizmu wykonują cięższą pracę, przez co stopniowo dochodzi do uszkodzenia serca, nerek i samych tętnic. Pacjent nie ma potrzeby konsultacji z lekarzem, gdyż na tym etapie choroby czuje się jeszcze dobrze. Bardzo często podwyższone ciśnienie krwi wykrywane jest przypadkowo w czasie zwykłej wizyty, związanej z innym schorzeniem lub dopiero wtedy, gdy wystąpią już powikłania np. udar mózgu czy zawał serca. Badania naukowe wykazały, że nawet niewielkie obniżenie ciśnienia krwi może zmniejszyć ryzyko udaru o 35-45%, a ryzyko choroby serca o 20-25%, dlatego bardzo ważne jest jak najwcześniejsze wykrycie nadciśnienia tętniczego.

Klasyfikacja nadciśnienia: (Ciśnienie skurczowe || Ciśnienie rozkurczowe (mm Hg))

Ciśnienie optymalne (wartości pożądane)                            Ciśnienie prawidłowe                                                           Ciśnienie wysokie prawidłowe                                      130 - 139     85 - 89
Nadciśnienie I okres                                                       140 - 159     90 - 99
Nadciśnienie II okres                                                      160 - 179     100 - 109
Nadciśnienie III okres                                                            > 180  > 110

Warto zauważyć, że wartości powyżej przyjętego zakresu optymalnego (120/80) nie oznaczają jeszcze choroby. Dopiero, gdy wyniki pomiaru ciśnienia przekroczą 139/89 mamy do czynienia z nadciśnieniem tętniczym wymagającym leczenia farmakologicznego.

Ocena stopnia zaawansowania choroby wymaga przeprowadzenia licznych badań: EKG, badania naczyń krwionośnych dna oka, analizy krwi i moczu.  Przyczyna wysokiego ciśnienia krwi zazwyczaj jest nieznana i mówi się wtedy o nadciśnieniu pierwotnym (90% chorych). Tylko w kilku procentach przypadków nadciśnienie ma ustaloną przyczynę np. chorobę nerek, tętnic nerkowych, guz nadnercza. Jest to tzw. nadciśnienie wtórne, które można skutecznie leczyć, operując organ objęty chorobą.

Autor: mgr farm. Aleksandra Rak