Leczenie astmy oskrzelowej jest ściśle uwarunkowane stopniem ciężkości choroby. Większość metod terapii ma charakter objawowy i ze względu na przewlekłość schorzenia zwykle muszą być one stosowane systematycznie przez długi czas.
Unikanie kontaktu z alergenami wywołującymi skurcze mięśni oskrzelowych ma zasadnicze znaczenie w profilaktyce astmy. Niestety, wyeliminowanie alergenów zwykle nie jest możliwe, dlatego w wybranych przypadkach stosuje się leczenie odczulające (desensytyzację) - jedną z dostępnych metod immunoterapii. W leczeniu napadów stosuje się leki rozkurczające oskrzela, a w długotrwałej profilaktyce - leki przeciwzapalne.

Obecnie dominującą metodą podawania leków jest metoda wziewna z użyciem inhalatorów ciśnieniowych, proszkowych lub nebulizacji, która umożliwia podanie leku bezpośrednio do drzewa oskrzelowego, dzięki czemu negatywne, ogólnoustrojowe działania niepożądane zostały zminimalizowane. W ciężkich postaciach choroby niezbędne jest także zastosowanie leków o działaniu ogólnoustrojowym, podawanych w postaci tabletek, iniekcji lub kroplówek.

Główne grupy leków o działaniu bezpośrednio rozszerzającym oskrzela:

* Leki β-mimetyczne ( salbutamol, fenoterol, salmeterol, formeterol). Pobudzenie receptorów β-adrenergicznych w oskrzelach powoduje bezpośrednio rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli. Trzeba pamiętać, że chorym na astmę nie wolno stosować długodziałających leków β-mimetycznych (salmeterol i formoterol) bez jednoczesnego przyjmowania steroidu wziewnego. Takie postępowanie może zwiększać ryzyko zgonu z powodu astmy.

* Pochodne ksantyny (teofilina, aminofilina). Są inhibitorami fosfodiesterazy – enzymu, którego zahamowanie powoduje spadek stężenia jonów wapnia i w efekcie prowadzi do rozkurczu oskrzeli.

* Leki cholinolityczne (bromek ipratropium, bromek tiotropium). Blokują receptory muskarynowe, powodując rozkurcz mięśni oskrzelowych, jeśli skurcz był wywołany pobudzeniem nerwu błędnego, co jest przyczyną napadów u ok. 50% chorych. Nie hamują skurczów innego pochodzenia.

Leki o działaniu przeciwzapalnym:

* kortykosterydy (beklometazon, budezonid, flutikazon) podawane w postaci wziewnej, rzadziej w postaci doustnej lub dożylnej.

* leki przeciwleukotrienowe (zafirlukast, montelukast oraz zileuton, genleuton) podawane doustnie, szczególnie często stosowane w astmie dziecięcej.

Niestety, nie we wszystkich przypadkach udaje się uzyskać pełną kontrolę astmy. Choroba ta jest nieuleczalna, chociaż można kontrolować jej objawy, nie dopuszczając do pogorszenia stanu i nagłego skurczu oskrzeli. Z czasem, po uzyskaniu dobrych wyników, można odstawić część leków lub też zmniejszyć dotychczas stosowane dawki.

Autor: mgr farm. Aleksandra Rak