Astma oskrzelowa (dychawica oskrzelowa)  jest przewlekłą, zapalną chorobą dróg oddechowych. Nawracające napady duszności i kaszlu, które szczególnie często występują w nocy i nad ranem, spowodowane są nadreaktywnością oskrzeli, czyli nadmierną odpowiedzią skurczową mięśni dróg oddechowych na powszechne czynniki środowiska. W przypadku astmy atopowej objawy choroby są wynikiem reakcji alergicznej. W procesie tym biorą udział trzy zasadnicze składniki: alergen, przeciwciała IgE oraz komórki układu odpornościowego. Najczęstszymi alergenami w astmie oskrzelowej są: roztocze kurzu domowego, sierść i naskórek zwierząt, pióra ptaków domowych, pyłki traw, drzew, chwastów, zarodniki grzybów itp. Nagromadzone w oskrzelach komórki immunologiczne, w odpowiedzi na dany czynnik  wydzielają liczne substancje, które doprowadzają do skurczu i w następstwie tego do ograniczenia przepływu powietrza w drogach oddechowych. Utrudnia to prawidłowe oddychanie, pojawia się charakterystyczny świst, a oddech staje się wydłużony. Każdy, nawet nieznaczny kontakt z czynnikiem wywołującym odpowiedź immunologiczną może wywołać atak astmy atopowej.

Oprócz wyżej opisanego typu astmy można wyróżnić dodatkowo: 

 • astmę wysiłkową - napady duszności występują po wysiłku i ustępują wkrótce po jego zaprzestaniu.

 • astmę aspirynową -  ciężkie napady duszności rozwijają się po zażyciu kwasu acetylosalicylowego (aspiryna, polopiryna) lub innego niesteroidowego leku przeciwzapalnego (uwaga na popularne preparaty OTC: ibuprom, voltaren, naproxen).

  • astmę zawodową -  objawia się w wyniku działania szkodliwego czynnika zawodowego u pracownika, który do tej pory był zdrowy. U takiego chorego objawy mogą ustępować w dni wolne od pracy.

  • stan astmatyczny - ciężki, przedłużający się napad astmy oskrzelowej, który w części przypadków może stać się bezpośrednim zagrożeniem życia.

Objawy astmy to przede wszystkim zaburzenia oddychania, kaszel i subiektywne odczucie duszności, które mogą przebiegać z różnym nasileniem. U chorych często obserwuje się świszczący oddech oraz charakterystyczne kłopoty z wykonaniem wydechu. Duszność i kaszel często pojawiają się w nocy, budząc chorego ze snu. Inną chorobą układu oddechowego o podobnych symptomach jest przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), która dotyka częściej starszych pacjentów i jest bezpośrednio związana z paleniem papierosów. Co istotne, objawy astmy mogą z czasem cofać się częściowo lub całkowicie, spontanicznie lub pod wpływem leków.

Autor: mgr farm. Aleksandra Rak