Przyjmowanie antybiotyków wywiera wpływ zarówno na pacjenta, jak i na ogół populacji. Leki te oprócz niszczenia źródła infekcji przez zabijanie komórek bakteryjnych, wywierają ogólny wpływ na organizm ludzki. Powikłania poantybiotykowe wynikają z zaburzenia równowagi między poszczególnymi szczepami bakterii: eliminacji ulegają szczepy wrażliwe na antybiotyk, a w ich miejsce pojawiają się szkodliwe dla zdrowia bakterie patogenne. Mogą one uszkodzić błonę śluzową jelita, co zaburza wchłanianie substancji odżywczych i prowadzi do hipowitaminozy. Dodatkowo niedobór witamin spowodowany jest częstymi wymiotami i biegunkami.

Istotnym problemem współczesnej antybiotykoterapii jest fakt, że coraz częściej ujawnia się oporność, czyli zdolności różnych szczepów bakteryjnych do nabywania cech uodparniających je na działanie antybiotyków. Przeziębienie i objawy grypopodobne są wynikiem infekcji wirusowych, na które antybiotyki nie mają żadnego wpływu.  Niestety, bardzo często w takich sytuacjach pacjenci domagają się przepisania antybiotyku. W rezultacie jego stosowanie powoduje zwiększanie oporności bakterii na dany specyfik. W przyszłości, gdy nadużywane dziś leki będą naprawdę potrzebne, okażą się już niestety nieskuteczne. Szacuje się, że za 50 lat część antybiotyków nie będzie dalej spełniać swojej funkcji. 

Nadużywanie antybiotyków w przypadku przeziębienia to nie jedyny problem. Dodatkowo na rozwój oporności wpływ mają nawyki samych pacjentów. Pacjenci lubią „leczyć się” samodzielnie, zażywają leki pozostałe po poprzednich infekcjach zapominając przy tym o prawidłowym dawkowaniu.  Powszechne jest przerywanie terapii przed zalecanym czasem, wraz z ustąpieniem objawów. Postępowanie takie jest niezmiernie niebezpieczne, gdyż bakterie w takim przypadku nie ulegają całkowitej eliminacji. Pozostałe drobnoustroje nabywają odporność na dotychczas stosowany antybiotyk, co może utrudniać terapię w przypadku kolejnej infekcji.

Warto więc zastanowić się, czy stosowanie antybiotyków w każdym przypadku jest celowe  i czy ich skuteczność w przypadku przeziębienia nie jest wynikiem sugestii. Pamiętajmy, że antybiotyki są lekami wyłącznie na receptę i należy je stosować tylko i wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Wszystkie samowolne działania mogą zaszkodzić nie tylko nam samym – ale w przypadku rozwoju oporności, w przyszłości nie będą w stanie pomóc całej populacji.

Autor: mgr farm.  Aleksandra Rak