Insulina jest jednym z najważniejszych hormonów organizmu. Dzięki niej do wszystkich komórek wnikają cząsteczki glukozy. Gdy insulina nie jest wydzielana w odpowiedniej ilości lub nie działa prawidłowo, glukoza pozostaje w krwioobiegu, a następnie wydalana jest z moczem. Cały ten proces wywołuje klasyczne objawy cukrzycy: nadmierne oddawanie moczu, zwiększone pragnienie, często wzmożony apetyt (komórki są przecież "głodne", nie otrzymują swojej porcji glukozy). Dalszy niedobór insuliny może spowodować kwasicę i śpiączkę.

Jedyną metodą leczenia cukrzycy typu I jest codzienne uzupełnianie deficytów insuliny w organizmie. Dawki hormonu muszą być ściśle dostosowane do poziomu cukru we krwi, który chory ustala za pomocą glukometrów. Obecnie stosuje się głównie insuliny tzw. ludzkie (o krótkim i średnim czasie działania), które mają skład identyczny z insuliną obecną w ludzkim organizmie oraz  tzw. analogi insulin, czyli substancje zmienione chemicznie, aby wydłużyć bądź skrócić czas ich działania. Najczęściej hormon podawany jest kilkakrotnie w ciągu doby. Insulina, jak każde białko, jest trawiona w naszym przewodzie pokarmowym. Nie istnieją więc preparaty doustne insuliny. Należy jej dostarczać za pomocą wstrzyknięć podskórnych, domięśniowych lub dożylnych. Wstrzyknięcia podskórne są stosunkowo łatwe i każdy pacjent lub członek jego rodziny może szybko opanować technikę ich wykonywania za pomocą strzykawek, tzw. insulinówek, oraz specjalnych dozowników zwanych penami. Peny są szczególnie pomocne dla ludzi z upośledzoną sprawnością ruchową (np. w podeszłym wieku), która często uniemożliwia prawidłowe zrobienie zastrzyku za pomocą zwykłej strzykawki. Bardzo przydatne są również pompy insulinowe - urządzenia wielkości pudełka zapałek, które poprzez cewnik umieszczany w tkance podskórnej - np. na brzuchu czy ramionach - umożliwiają ciągłą infuzję insuliny, według danych wprowadzonych do ich pamięci.  Nie należy jednak zapominać, że dostarczanie tego hormonu nie leczy samej cukrzycy - zapobiega jedynie jej uciążliwym objawom i niekorzystnym następstwom. Przerwanie jej podawania oznacza powrót dolegliwości, które doprowadzają do śpiączki i w rezultacie do śmierci.

Dobowe dawki insuliny muszą być także dopasowane do ilości zwartych w posiłkach węglowodanów. Komponując dietę, diabetycy powinni pamiętać o kilku zasadach żywieniowych. Aby uniknąć zmian glikemii, należ zjadać 5-6 posiłków dziennie o stałych porach i wypijać 8-9 szklanek płynów. Dania powinny zawierać dużą ilość produktów pełnoziarnistych i roślin strączkowych oraz ryb. Potrawy podawane diabetykowi nie powinny być rozgotowane - "papki" przyspieszają wzrost poziomu cukru. Dietę cukrzyka uzupełniają odpowiednio dobrane do aktualnego stężenia glukozy ćwiczenia fizyczne, które uwrażliwiają organizm na działanie insuliny, a ponadto pozwalają na utrzymanie prawidłowej wagi.

Autor: Aleksandra Rak